DobryPsycholog.pl

1. Słowniczek: KRYZYS - wynik stresu i napięcia STRES - reakcja psychofizyczna na pojedyncze zdarzenie lub serię zdarzeń SYTUACJA KRYZYSOWA - sytuacja niespodziewanego, niekorzystnego wydarzenia (zmiany) o szerokim wpływie na osobę i jej otoczenie 2. Co u osoby w kryzysie? MYŚLENIE: przekroczenie granic, zagrożenie, utrata EMOCJE: gniew, wrogość, strach, lęk, smutek, przygnębienie ZACHOWANIE: działania chybione, unikanie, paraliż działań 3. Stresory mogące wywołać kryzys: - Śmierć bliskiej osoby - Przemoc ( w tym seksualna) - Inwalidztwo (np. amputacje) - Poważna choroba (diagnoza) - Wypadek, katastrofa - Sytuacja związana z rozwiązaniem problemu np. konflikt 4. Rodzaje reakcji kryzysowych: - Zwykła reakcja na wydarzenie krytyczne - Ostra reakcja na wydarzenie krytyczne - Zaburzenia związane z wydarzeniem krytycznym (PTSD) - Złożone i/lub chroniczne skutki wydarzenia krytycznego (PTSD+) 5. Jak rozpoznać osobę w kryzysie? MYŚLENIE: natrętne myśli lub wspomnienia o zdarzeniu, koszmary senne, koncentracja na problemach lub wspomnieniach, rekonstruowanie w myślach tego co się wydarzyło aby odzyskać poczucie kontroli, zastanawianie się ,,co by było gdyby…”, wątpienie we własne siły EMOCJE: niepokój, lęk, niepewność, oszołomienie, szok, zaprzeczenie, bezradność, utrata kontroli, wściekłość, złość, smutek, żal, rozpacz, wstyd ZACHOWANIE: trudności w normalnym funkcjonowaniu, zachowania dziwaczne, nadmierna czujność i pobudzenie, wybuchy gniewu, wycofanie się, płacz, regresja, częste wizyty u lekarza bez wyraźnych powodów (szukanie jakiejś pomocy), zaburzenia snu, brak koncentracji, nasilenie zmęczenia 6. Nie można być obojętnych, warto interweniować aby: - Zmniejszyć cierpienie osoby w kryzysie - Zapobiec rozległym i trwałym następstwom urazu psychicznego - Pomóc w odzyskaniu równowagi psychicznej i kontroli nad własnym życiem - Zapobiegać powtarzaniu się urazowych doświadczeń w przyszłości 7. Elementy wartościowej reakcji na kryzys: Natychmiastowość – włączenie się, przerwanie ,,krwawienia emocjonalnego” Kontrola – sprawdzenie zasięgu problemu, prowadzimy za rękę i podpowiadamy, że rozwiązania istnieją, ale bez obietnic Ocena sytuacji – nie zajmujemy się historią życia, skupiamy się na tym co teraz Dyspozycje – szukając rozwiązań (zaspokojenia pilnych potrzeb) pomagamy dostrzec osobie w kryzysie własne zasoby Odniesienie – profesjonalna pomoc psychologa, lekarza, pracownika socjalnego, policjanta, prawnika Uzupełnienie – sprawdzamy czy dostarczono pomoc, zmniejszono zagrożenie Jeśli czujesz, że jesteś w kryzysie lub rozpoznajesz kryzys u bliskich, sięgnij po pierwszą pomocą psychologiczną, czyli: INTERWENCJĘ KRYZYSOWĄ - wsparcie w wyjątkowej, trudnej sytuacji, będące próbą szybkiego poradzenia sobie z aktualnym problemem. Interwent umiejętne wkracza we właściwym momencie w sytuację osoby przeżywającej kryzys, by pomóc jej rozwiązać problem grożący destrukcją fizyczną i psychiczną. Pamiętaj, szybkie opanowanie kryzysu zapobiega traumie.